
Uciekasz przed wojną w Ukrainie? Budujesz nową przyszłość w UE? Ty i Twoja rodzina jesteście chronieni przez unijne prawo ochrony konsumentów przez cały czas Waszego pobytu na terenie Unii. Ten zestaw przepisów zapobiega wprowadzaniu na rynek niebezpiecznych produktów i zapewnia sprawiedliwe traktowanie niezależnie od tego, czy kupuje się ubrania online, energię elektryczną dla domu, czy też podpisuje się umowę na telefon komórkowy. We współpracy z Komisją Europejską prowadzimy kampanię w całej Polsce, aby upewnić się, że znasz swoje prawa i wiesz, jak z nich korzystać.
Prawa konsumentów chronią wszystkich i umożliwiają działanie w razie problemów
Unijne prawo konsumenckie Ciebie również obejmuje ochroną, niezależnie od tego, czy kupujesz towary lub usługi online, czy w sklepie stacjonarnym. Prawo to:
- Chroni Cię, gdy wydajesz pieniądze.
- Umożliwia podejmowanie świadomych decyzji zakupowych.
- Zapewnia możliwość podjęcia odpowiednich działań, jeśli coś pójdzie nie tak.
Prawa te obowiązują w całej Unii, więc chronią Cię zarówno przy zakupie w nowym kraju ojczystym, jak i w innym kraju UE.
Poniżej wyszczególniono niektóre kluczowe prawa przysługujące osobom, które niedawno przybyły do UE.
Poznaj swoje prawa
Twoje bezpieczeństwo jest najważniejsze
Bezpieczeństwo produktów jest podstawą ochrony konsumentów. Produkty sprzedawane w UE muszą być bezpieczne, a władze publiczne i producenci dbają o to, by rzeczywiście tak było.
Unijne przepisy określają normy dla rozmaitych produktów, w tym zabawek, artykułów pielęgnacyjnych dla dzieci i artykułów gospodarstwa domowego. Producenci zobowiązują się do przestrzegania tych zasad podczas produkcji, a wielu z nich informuje, że ich produkty są bezpieczne, używając w stosownych przypadkach oznakowania CE. Jeśli coś pójdzie nie tak, władze krajowe mogą zaalarmować unijny system Safety Gate, który jest mechanizmem ostrzegawczym sygnalizującym problem 30 krajom (27 krajom UE oraz Islandii, Liechtensteinowi i Norwegii), aby mogły one szybko podjąć działania w celu ochrony konsumentów.
Twoje prawo do rachunku w banku
Gdy zaczynasz na nowo układać sobie życie, wynajmujesz mieszkanie, kupujesz rzeczy niezbędne dla swojej rodziny, a może nawet pracujesz, dlatego potrzebny Ci jest rachunek bankowy.
Masz prawo otworzyć podstawowy rachunek bankowy w dowolnym kraju UE, niezależnie od tego, w którym kraju UE mieszkasz. Taki rachunek jest powszechnie znany jako rachunek bieżący. Warunki różnią się w zależności od kraju i banku, ale jeśli masz oficjalne pozwolenie na pobyt w kraju UE, nie spotkasz się z odmową.
Przed otwarciem konta bank musi udzielić informacji na temat:
- Najważniejszych usług oferowanych w ramach danego rachunku.
- Wszystkich opłat z nim związanych.
Twoje prawa jako pasażera
Podczas podróżowania na terenie UE przysługują Ci określone prawa. Upewnij się, że je znasz, aby móc z nich korzystać.
Jeśli podróżujesz samolotem, masz prawo do różnych rodzajów odszkodowania lub pomocy w zależności od tego, czy Twój samolot jest opóźniony czy odwołany oraz od czasu trwania opóźnienia. Więcej informacji znajdziesz na Stronie internetowej UE poświęconej prawom pasażerów linii lotniczych.
Podróż pociągiem? Masz również prawa w przypadku odwołania bądź opóźnienia pociągu lub utraty połączenia. Wysokość odszkodowania waha się od pełnego lub częściowego zwrotu kosztów, do zmiany na późniejsze połączenie. Prawa te mają zastosowanie wyłącznie do podróży na terenie UE. Więcej informacji znajdziesz na unijnej stronie internetowej dotyczącej praw pasażerów w ruchu kolejowym.
Osoby z niepełnosprawnością muszą mieć możliwość podróżowania samolotami, łodziami, autokarami i autobusami, tak jak wszyscy inni. Masz prawo do:
- Otrzymania jasnych i przystępnych informacji o podróży i dostępnych udogodnieniach od firmy sprzedającej bilet.
- Bezpłatnej pomocy w terminalach i na pokładzie pojazdów.
Jedynym powodem, dla którego przewoźnik może odmówić Ci transportu, jest konstrukcja pojazdu lub rzeczywiste kwestie bezpieczeństwa.
Twoje prawo do sprawiedliwej umowy
Tak wiele z tego, co obecnie kupujemy, zależy od podpisania umowy. Unijne zasady chronią Cię, gdy podpisujesz umowę na wykonanie usługi. Umowy dotyczące takich kwestii jak telefony komórkowe, dostawa energii i ubezpieczenie samochodu muszą:
- Być napisane prostym, łatwym do zrozumienia językiem.
- Być sprawiedliwe i nie przyznawać większych praw sprzedawcy niż kupującemu (na przykład musisz mieć rozsądny okres wypowiedzenia przed automatycznym odnowieniem umowy).
- Przyznawać Ci 14 dni na zmianę zdania i odstąpienie od umowy zawartej przez Internet lub poza lokalem przedsiębiorstwa.
- Nie używać wprowadzających w błąd ani mylących postanowień umownych.
Pamiętaj, ubezpieczenie samochodu od odpowiedzialności cywilnej dla osób fizycznych jest w UE obowiązkowe. Ten rodzaj ubezpieczenia chroni inne osoby i pojazdy w razie wypadku. Musisz je wykupić, jeśli kierujesz pojazdem w UE.
Twoje prawo do zwrotu i reklamacji
Coraz więcej osób robi zakupy online. Wszystkim nam zdarzyło się dokonać zakupu, którego później żałowaliśmy. Unijne przepisy dają Ci następujące prawa:
- Prawo – w przypadku zakupu online oraz poza lokalem przedsiębiorstwa – do zwrotu produktu w ciągu 14 dni w przypadku zakupu online, bez konieczności podania uzasadnienia.
- Prawo do co najmniej dwuletniej reklamacji na wypadek, gdyby produkt okazał się wadliwy lub nie działał zgodnie z opisem.
Nasze działania
W ramach Kampanii:
- przygotowaliśmy wzory pism i reklamacji konsumenckich (aktualnych po zmianie przepisów w dniu 1 stycznia 2023 roku) – pisma te znajdziesz TUTAJ
- stworzyliśmy serię krótkich webinarów dotyczących podstawowych zagadnień prawa konsumenckiego – filmy te znajdziesz TUTAJ
- przygotowaliśmy materiały drukowane w postaci ulotek, które szeroko dystrybuowaliśmy.
Możesz korzystać z dostępnych już form wsparcia konsumentów:
- akcji edukacyjnej skierowanej do uchodźczyń z Ukrainy „Nie bądź niewidzialna” zainaugurowanej w związku z publikacją raportu Federacji Konsumentów prowadzonej w partnerstwie z Fundacją Ukrainka w Polsce – informacje o akcji #Niebadzniewidzialna znajdziesz TUTAJ
- serwisu centrumkonsumenckie.pl, które jest internetowym narzędziem generującym porady konsumenckie dopasowane do Twojej konkretnej sytuacji – serwis dostępny jest po kliknięciu TUTAJ
Daj znać innym
Pomóż Ukraińcom w całej Polsce, udostępnij tę stronę w swoich mediach społecznościowych i użyj hasztagów: #EUConsumerRights i #StandWithUkraine
Daj znać innym, udostępnij materiały z naszej kampanii w swoich mediach społecznościowych lub w swojej sieci kontaktów. Wszystkie nasze materiały są dostępne w języku ukraińskim.
Statyczne materiały wizualne dla mediów
Obrazy te można wykorzystać w mediach społecznościowych:
- Główne materiały wizualne kampanii
- Prawo do rachunku bankowego
- Zasady dotyczące umów na telefon komórkowy
- Polisy ubezpieczenia samochodu
- Prawa pasażerów w ruchu kolejowym
- Zakupy online
- Umowy na dostawę gazu i energii elektrycznej
Animacje
Animacje odnoszą się do sześciu praw i są przeznaczone do wykorzystania w mediach społecznościowych.
- animacja 1 – wersja anglojęzyczna i ukraińskojęzyczna
- animacja 2 – wersja anglojęzyczna i ukraińskojęzyczna
- animacja 3 dotycząca umów ubezpieczenia samochodu od odpowiedzialności cywilnej dla osób fizycznych – wersja anglojęzyczna i ukraińskojęzyczna
Ulotka
Niniejsza ulotka jest dostępna do wydrukowania i wykorzystania online.
- Ulotka (plik PDF do druku) – wersja anglojęzyczna i ukraińskojęzyczna
- Ulotka (plik PDF do użytku online) – wersja anglojęzyczna i ukraińskojęzyczna
Plakat
Ten plakat w formacie A1 można wykorzystać w ośrodkach wsparcia dla przesiedlonych Ukraińców.
Banner na stronę internetową
Chcesz pomóc, reklamując kampanię na swojej stronie internetowej? Użyj tego banera z logo.
- Poziomy format banera – wersja anglojęzyczna i ukraińskojęzyczna
- Poziomy format banera (duży) – wersja anglojęzyczna i ukraińskojęzyczna
- Poziomy format banera (kwadrat) – wersja anglojęzyczna i ukraińskojęzyczna
Uzyskaj pomoc
Skontaktuj się z nami online (kontakt@prawo-konsumenckie.pl oraz sekretariat@federacja-konsumentow.org.pl), jeśli potrzebujesz pomocy. Możesz również skontaktować się z krajową siecią ECC-Net, jeśli masz transgraniczny problem związany z Twoimi prawami jako konsumenta.
Dowiedz się więcej
Unijne przepisy o ochronie konsumentów
Inne wersje językowe tej strony: